Nerzhioù stummet-mat hag arbennikaet war an obererezhioù mor, aer ha douar eo ar c'homandoù mor. Kaset e vezont da gas da benn meur a ober, en o zouez an enep-sponterezh, an anavezadenn, ar c'hlask hag ar saveteiñ, an obererezhioù surentez war vor hag ar brezel amfibiek. Pourvezet eo ar c'homandoù morlu gant an teknologiezh hag an armoù diwezhañ, en o zouez lunedoù gwel diouzh an noz ha kirri dindanvor arbennikaet. Resev a reont ivez stummadurioù arbennikaet war ar merdeiñ, an neuial, an taktikoù emgannañ hag an teknikoù evit chom bev. Met, a-raok kenderc’hel gant stad bremañ ar c’homandoù-mor (o arbennigouriezh, o aozadur), distroomp da istor an unvez-se.
Istor ar c'homandoù mor
Kemeret o deus perzh ar c'homandoù-mor e meur a oberiadenn abaoe o c'hrouidigezh e 1944. Dont a ra ar patrom unanenn-mañ eus ar c'homandoù saoz.
Krouidigezh ar c'hentañ batailhon komando morlu |
E-pad an Eil Brezel-bed ez eas ar C'hallaoued a nac'has kapitulañ gant ar jeneral de Gaulle e Londrez. Ur strollad soudarded ha tud a-youl vat a zo savet hag enframmet e soudarded Breizh-Veur. Ar c'homando kentañ-se a voe ar strollad soudarded c'hall kentañ o dieubiñ Bro-C'hall e 1944, e-pad an diskar war aod Normandi.
Bez' e oa 178 anezho o tiskenn war Sword Beach, e kêr Colleville-Montgomery, dindan urzh o rener, al letanant-komandant Philippe Kieffer. Eñ eo en deus roet e anv d'an unvez-se, goude bezañ kendalc'het da servij an arme c'hall goude an Eil Brezel-bed .
Emgann e-pad ar brezelioù didrevadenniñ
Goude an emgann kentañ-se, emañ Bro-C'hall o klask he skouer hec'h-unan evit an unaniezhioù uhel-se eus ar Morlu Broadel. Gant ar brezelioù didrevadenniñ e vo meur a unanenn, aozet hervez patromoù disheñvel, o vevañ asambles. Bep tro e vezont renet gant soudarded deuet da vezañ ofiserien a oa izili eus komando Kieffer e-pad an Eil Brezel-bed.
Unvezioù komando a zo savet e Siroco, ur greizenn milourel eus ar morlu, e bae Aljer (departamant gall d'ar mare-se). Lod eus ar c'homandoù mor-se a gemero perzh e Brezel Indez-Sina.
E-pad Brezel Aljeria e voe bodet ivez komandoù ar morlu. O micherelezh hag o barregezh da ober en un endro enebour a lakaas anezho da vont da gefridioù dañjerus er menezioù, ma oa an FLN ar galloudusañ war an dachenn milourel, ma oa arme aljerian ar gounid war an dachenn. Ur wech c'hoazh, an unaniezhioù hezoug-tre-se a zo dibar evit o obererezh taktikel dreistordinal.
Emdroadur a-vremañ ar c'homandoù mor
Daoust ma'z eus bet anavezet meur a zoare aozañ gant ar c'homandoù mor, e teuas da vezañ sklaer a-hed an amzer e oa ret d'an unaniezhioù-se chom fiñvus ha chom hep bezañ lakaet war ul lestr, pe war ur rannvro eus ar bed. Santet e vez ar soubidigezh-se zoken en anvioù a vez douget gant ar c'homandoù. Ar re-se n'int na muioc'h na nebeutoc'h eget ar "raozerien", o deus servijet da gentañ er c'homandoù hag o deus merket an istor (pe evit o oberoù, evel Philippe Kieffer a renas kentañ batailhon ar c'homandoù-mor, pe abalamour 'int kouezhet war an dachenn a enor ).
Petra eo aozadur ar c'homandoù-mor bremañ ?
Hiziv an deiz e vez savet ar c'homandoù mor gant seizh unvez hag o deus an anvioù-mañ :
- Jaubert
- de Monfort
- gant Penfentenyo
- Trepel
- Hubert
- Kieffer
- Ponchardier
Ar c'hwec'h kentañ a zo savet diwar war-dro 90 den, gant spesadoù emgann taktikel. N'eus nemet ar c'homando Ponchardier a ya d'ober 160 den, ha kefridioù disheñvel diouzh e genseurted en deus. E gwirionez, ar c'homando Ponchardier a zo savet evit obererezhioù skoazell lojistikel ha skoazellañ ar c'homandoù all en emgann.
Arbennikaet eo ar c'homandoù war kefridioù kizidik, liammet ouzh an enep-sponterezh, dieubidigezh an ostajidi hag ar brezel guerrilla. Lod a zo arbennikaet war an taolioù dindanvor, lod all a implij teknologiezhioù morlu nevez evel an droneoù mor. En holl degouezhioù, unanennoù komando ar Morlu Broadel a zastum elit an arme, evit a sell ouzh obererezhioù bresk.
Ar c'homandoù-mor a gemer o urzhioù pe digant Penn-staf ar Morlu Broadel pe digant ar COS (Special Operations Command).
Stummadur komando evit mont e-barzh an unaniezhioù brudet-se
Evit mont e-barzh ar c'homandoù e ranker tremen dre un dibab korfel ha psikologel diaes. Un anv en deus an dibab-mañ, STAC eo, berradur evit stummañ ar c'homandoù. Un diverrañ eus amprouennoù strizh-kenañ eo, korfel ha speredel. Ar gwask psikologel a zo tost ken dic'houzañvus hag an diaesterioù korfel a c'houzañv ar c'homandoù a fell dezho dont da vezañ. Ur wech dibabet ar c'homandoù a fell dezho bezañ e pad ar c'homandoù 9 sizhunvezh, gant 7 sizhunvezh stummadur a bep seurt (testoù treuziñ, tennañ, ober gant danvezioù-tarzh) ha div sizhunvezh parachutiñ. Ma tremenont an holl amprouennoù e resevont ar bered glas, arouez ar c'homandoù-mor, e-kerzh ul lid ofisiel e Ouistreham. Met, ur wech echu ar c'houlzad komando, e krog unan all. E gwirionez, pep komando a rank echuiñ ur STAC bep pemp bloaz evit chom en ur stad vat.
Dibenn war ar c'homandoù mor
Emañ an unaniezhioù-se o vont war-raok bepred evit respont d'ar gwalldaolioù a zeu eus ar sponterezh pe eus an teknologiezhioù nevez. Ar c'homandoù-mor a chom hiziv an deiz unan eus ar strolladoù milourel brudetañ e Bro-C'hall, pe e vefe evit o embregadennoù abaoe an Eil Brezel-bed pe evit o reizhiad stummañ. Sellet e vez outo evel gwir arbennigourien war an obererezhioù ispisial ha diskouez a reont ar gwellañ eus gouiziegezh ar morlu gall. Ar goulenn nemeti : peseurt plas a gemero an unaniezhioù-se gant distro ar brezel kreñv en Europa ?
